O Caurel é unha comarca situada ao Sueste da provincia de Lugo. O territorio deste concello está situado na Serras Orientais, que desde a Serra de Rañadoiro descenden cara ás chairas de Monforte, formando un profundo val sucado polo río Lor e flanqueado polos montes de Lóuzara e Serra de Trapa, á súa dereita, e a Serra de Ou Courel, á súa esquerda.
A forma mais estendida do seu nome é O Courel, aínda que o nome usado de sempre polas súas xentes é o mencionado de O Caurel. Sobre a orixe deste nome, podería estar relacionada coa voz latina " aureum" (ouro), xa que durante a dominación romana nesta zona explotáronse numerosos xacementos auríferos. Outra posibilidade é a voz " Caurus" (Vento do Noroeste), pola súa situación xeográfica na Península. A extension do municipio é de 193 Kms. cadrados, lindando polo Norte cos concellos de Samos e Pedrafita; polo leste cos montes do Cebreiro; polo Sur co concello de Quiroga e polo Oeste cos de Pobra de Brollón e Samos.
A súa situación xeográfica é: latitude: 42º 35' Norte, e lonxitude 7º 11' Oeste, sendo a súa altitude media de alrrededor de 600 m. sobre o nivel do mar. A súa orografía, con perfís vertixinosos, de estreitos vales encajonados entre ladeiras que, nalgúns casos rozan a verticalidad e, coroadas por unha sucesión de cumes notables como as de Pía Páxaro, Montouto, A Cabra e Formigueiros, con 1.643 m., que é a súa cota máxima.
Os cumes máis destacados son: Formigueiros (1642 m.), a Escrita (1450 m.), Pas (1239 m.) e Carballal (1109 m.). Ou Boi (1.451 m.); Ou Coto (1.054 m.); A Cobra (1.419 m.); Pico dá Cova dá Vella (1.298 m.); Barreiro (1.203 m.); Chancencandas (1226 m.); Veiga (1.273 m.); Chao dous Lobos (1.265 m.); Chao do Marco (1.554 m.); Cabeza do Couto (1.436 m.); Veiga (1.273 m.); Alto de Monteiros, Campolongo, Carballal, Uraquiña, Lameiros, Salgueiro e Teso de Roia.
O territorio é montañoso, co perfil redondeado característico das vellas montañas de Galicia. Do Nordeste ao Suroeste atravésao a Serra do Caurel, que se une cos Ancares no porto de Piedrafita do Cebreiro. Ao Oeste atópanse as serras de Lóuzara, da Trapa e de Pena Redonda, e ao Sueste o Montouto, onde conflúyen as provincias de Lugo, Leon e Ourense. En Formigueiros sitúase a lagoa glaciar de Lucenza .
O Caurel presenta grandes contrastes climáticos, con veráns suaves e invernos húmidos e fríos, dado que as diferenzas de altitude entre cumes e vales chegan a ser de 1.000 m. A confluencia das tendencias climáticas mediterránea e eurosiberiana, converten ao clima oceánico da comarca, en clima de montaña nas altas serras, apreciándose, por tanto, fortes variacións de temperatura de inverno a verán, cunha clara tendencia ás secas estivais.
A base xeolóxica do Caurel é a lousa, pero pódense atopar zonas con cuarcitas e calcarias. Esta comarca foi de gran importancia na época da dominación romana, na que se explotou o ouro, o ferro e o antimonio que encerraban os seus montes. Hoxe en día o principal recurso mineiro son as canteiras de lousa ( louseiras), que son o medio de vida de moitas familias, a pesar de orixinar graves problemas ecolóxicos, coa degradación da paisaxe e as verteduras que contaminan o río. A súa localización, nas Serras Orientais, condicionou os asentamentos humanos.
O seu difícil e accidentada orografía imposibilitou o establecemento dunha boa rede de comunicacións; por todo iso, o medio rural sufriu desde hai anos un grave proceso de despoboamento e envellecemento, que conleva serias repercusións ambientais, sociais e culturais.
Ao longo do século sufriu un importante despoboamento, que iniciaba con 6.413 veciños, cifra que oscilou ata a década dos anos corenta na que sufriu un descenso que non se detivo ata corenta anos máis tarde.
A evolución demográfica entre 1981 e 1991 foi dun -14´9%. Hoxe en día, o municipio de Folgoso do Caurel mantén un considerable equilibrio entre as nove parroquias que o compoñen, pois a densidade demográfica é moi similar en todas elas, oscilando entre os 3'7 hab./Km2 de Hórreos e os 24'6 hab./Km2 de Noceda. O accidentado relevo salvagardou a toda a comarca de moitos avatares históricos. Aínda así, o viaxeiro que se achegue a estas terras atopará testemuños prehistóricos como son os castros de Vilar e Megoxe e as covas rupestres do Oso en Moreda.
De época romana consérvanse abundantes asentamentos relacionados coa extracción aurífera, ademais dos achados de Torre Cabreira e Monte Cido. A riqueza mineira desta zona foi explotada polos romanos, axudándose de sofisticadas obras de enxeñería (ruína montium). Estas minas ao descuberto, escavadas na montaña, necesitaban da auga destes leitos fluviais para o proceso de arranque, arrastre e lavado do material, polo que son numerosos as canles escavadas no monte para facilitar o seu transporte ata a explotación.
Entre as minas máis importantes atópanse as de Torubio Oeste, na parroquia de Esperante, e a Mina dá Toca, na de Seoane. De época medieval subsisten templos, caseríos e ruínas de fortalezas como o castelo de Carbedo, preto do pobo do mesmo nome. Con todo, o feito histórico máis reseñable do municipio céntrase no refuxio que os monxes de Samos, en pago aos moitos favores recibidos por D. Fruela, prestaron ao fillo deste, Alfonso O Casto, para protexelo das iras do seu tío D. Aurelio, que ocupaba o trono. Buscando os monxes o mellor modo de protexerlle, elixiron o lugar de Sobredo na parroquia de Santa María de Folgoso. O futuro rei (desde finais do século VIII ata principios do IX) recibiu os seus primeiros estudos na igrexa monasterial de Visonia, a actual Visuña.
A base económica do municipio está fundamentada no sector primario, que dá traballo a tres cuartas partes da poboación activa. Esta base produtiva está determinada pola súa condición montañosa, illada dos centros económicos. Este sector configúrase en torno ao aproveitamento forestal e aos produtos do mesmo: castañas, arandos, cogomelos; así como a actividade agrícola-gandeira centrada en pequenas explotacións familiares de gando porcino e, de orientación mixta, vacún sobre todo. A cabana bovina é a máis numerosa, duplicando en número de cabezas ás de gando porcino e triplicando ao ovino. Polo que se refire ás terras de cultivo non representan nin un dous por cento do total da superficie do municipio, sendo os prados e pasteiros un oito por cento; mentres que un noventa por cento é superficie forestal.
O sector secundario ocupa ao 2% da poboación activa do municipio, mentres que a construción dá traballo ao 6%. Actualmente, este sector non supera o carácter de empresa familiar, excepto o subsector louseiro, con importantes filóns explotados por varias empresas. No pasado, a explotación mineira foi abundante e, boa proba diso é a riqueza toponimia do municipio.
O sector terciario ocupa ao 15% dos traballadores, centrando os seus espectativas no aproveitamento turístico dos seus recursos ambientais, canalizados baixo o Plan Caurel da Xunta de Galicia a través do Grupo Local de Desenvolvimiento Rural.
O verdadeiro eixo do Caurel é o río Lor, do que as fontes están no Cebreiro ( Fonlor), sobre o 1100 m. de altitude e sae do termo por baixo dos 400. Aquí conviven unha gran variedade de ecosistemas, o que o converte nun dos lugares ecoloxicamente mais ricos en diversidade tanto animal como vexetal, sendo a Devesa de Rugueira, na serra do Caurel, a reserva botánica de Galicia.
O Lor conflúye co Sil á altura de Ambasmestas, despois de desenvolver un percorrido de 50 Km., dos que máis da metade pertencen ao Caurel. A cabeceira do seu nacemento adquire certa amplitude ao unírselle afluentes que chegan de maneira perpendicular ao río e forman vales recolleitos de sección en V. Son os ríos Romeor (Río Maior) e o Pequeno, Carballido, Laruda, Redoresta e os arroios de Vilela e A Regueira. A partir de Seoane o val do Lor faise estreito e os seus afluentes son menos numerosos pero mais longos, como o Rego dá Veiga, que pasa preto de Ferreirós, e o Lóuzara, o mais importante de toda a conca.
Dende o punto de vista hidrográfico, o Lor, afluente do Sil é a principal arteria fluvial, cara á que drenan outras arterias secundarias como o Lóuzara, o Selmo, Carballido, Laruda, Pequeno e Redoresta. A alternancia de chans e o clima húmido de montaña permite unha rica variedade florística, establecéndose un escalonamiento altitudinal na súa disposición. Así, nos cumes adscríbense os piornales; un segundo nivel, por baixo do 1.400 m., caracterízase polas formacións de haxas; séguenlles os avellanos, bidueiros, tejos, castiñeiros, acivros e robledales.
Por baixo dos 800 metros, en asociación cos chans calizos, son abundantes a presenza de aciñeiras, xestas, madroños e brezales; xa nas ribeiras, aparecen de novo as formacións de castiñeiros e bidueiros. Esta riqueza arbórea alberga todo un elenco faunístico: lobos, raposos, jabalíes, teixugos, martas, jinetas, armiños, diversas aves migratorias e outras que colonizan medios menos boscosos, como a perdiz vermella ou o bufo real, entre outros.
De interese piscícola son a troita común e as anguías e, cinegéticamente, o coello, a lebre, o corzo e, sobre todo, o xabaril.